Dlaczego makrobiotyka?

Ten blog to dokumentacja rewolucji jaka dokonała się w moim życiu za sprawą makrobiotyki w wersji wegańskiej. Do zainteresowania się nią skłoniła mnie przebyta choroba nowotworowa. Chciałabym podzielić się moimi doświadczeniami, pomysłami na pyszne wegańskie makrobiotyczne posiłki i rozważaniami o zdrowiu i naturalnym stylu życia.
Makrobiotyka to nie tylko "dieta", ale styl życia, sposób myślenia i postępowania. Makrobiotyka, choć niektórym może wydawać się bardzo rygorystyczna (bo przecież trzeba zrezygnować z produktów pochodzenia zwierzęcego i większości tzw. normalnego jedzenia) i trudna do zrealizowania (posiłki przygotowywane są na bieżąco i kilka godzin dziennie trzeba spędzić w kuchni), jest tak naprawdę jedną wielką przygodą. Jedzenie makrobiotyczne jest pyszne, naturalne, energetyczne, służy naszemu zdrowiu, przywraca równowagę i daje jasność umysłu. Kuchnia makrobiotyczna to pole popisu dla osób kreatywnych, które lubią eksperymentować, ale jednocześnie w życiu realizują się w wielu innych dziedzinach. Im dłużej stosujesz makrobiotykę, tym mniej zastanawiasz się co ugotować, jak skomponować posiłki, wystarczy, że interpretujesz sygnały, które wysyła ci twoje ciało i po prostu gotujesz "intuicyjnie". I każdy posiłek staje się prawdziwą ucztą.


poniedziałek, 28 lutego 2011

O pomyślnym przejściu na makrobiotykę - jak tego dokonać i czego się spodziewać?

Co jakiś czas pojawiają się pytania (nie tylko na blogu, ale również w "realu") w jaki sposób zmienić styl odżywiania na makrobiotyczny.
Pierwsza rada - wszelkie gwałtowne zmiany (z dnia na dzień) mogą zakończyć się porażką. Na pewno łatwiej będzie zostać makrobiotykiem wegetarianinowi, niż osobie, która przez całe życie jadła mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego.
Na moim blogu propaguję i zachęcam do stosowania makrobiotyki w wersji wegańskiej, ale standardowa makrobiotyka dopuszcza okazjonalne spożywanie mięsa, ryb i owoców morza. Można więc zacząć od stopniowego ograniczania spożycia produktów pochodzenia zwierzęcego - od kilku razy w tygodniu, aż do całkowitego zaprzestania. Od 6 lat jestem wegetarianką i decyzja o "porzuceniu" mięsa przyszła mi bardzo łatwo, gdyż w moim przypadku spożywanie go przynosiło więcej szkody niż pożytku.

Wegańskie lasagne z kapusty włoskiej

Chciałam zrobić gołąbki, a wyszła... lasagne!
Składniki lasagne mają się nijak do tego, z czym nam się to danie kojarzy, co jednak nie jest w żadnym wypadku jego wadą. Przekonają się o tym śmiałkowie, którzy zechcą spróbować lasagne z kapusty!
Składniki:
- filiżanka niepalonej kaszy gryczanej
- pół filiżanki kaszy jaglanej
- filiżanka suszonych grzybów
- mała cebula
- natka pietruszki
- sól i pieprz do przyprawienia grzybów
- 6 dużych liści kapusty włoskiej
Sos:
- 2 łyżki razowej mąki żytniej
- 2 łyżki oliwy z oliwek
- pół łyżeczki soku z cytryny
- łyżeczka pasty miso
- 1,5 filiżanki bulionu roślinnego albo wywaru warzywnego
- 1/4 łyżeczki gałki muszkatołowej

sobota, 26 lutego 2011

Makaron z tempeh

Przepis zaczerpnęłam z książki "Odżywianie dla zdrowia". O tempeh pisałam już wcześniej, więc nie będę się powtarzać, tylko od razu przechodzę do meritum :)
Lista składników:
łyżeczka oleju sezamowego
- 1/2 cebuli
- 1/2 filiżanki pokrojonej w plastry marchewki
- 1 filiżanka posiekanej kapusty
- 1 filiżanka zielonego groszku
- makaron razowy (w sklepach ze zdrową żywnością jest ogromny wybór zarówno pod względem kształtu jak i rodzaju mąki)
- 1/4 łyżeczki curry
- 1/4 łyżeczki soli
- 2 łyżki sosu sojowego tamari lub shoyu
- 200g usmażonego tempeh

piątek, 25 lutego 2011

Sos do spaghetti

Koniec lutego, a u nas środek zimy. Jeszcze trochę czasu minie zanim będziemy mogli cieszyć się smakiem świeżych polskich pomidorów... Póki co kombinuję jak tu zrobić sos do spaghetti bez pomidorów i oczywiście nie uciekając się do użycia pomidorów ani przecierów w puszce.
Oto co wymyśliłam - pyszny sos na bazie wegańskiego beszamelu. Podaję składniki:

- 2 łyżki oliwy z oliwek
- 2 łyżki mąki razowej żytniej
- 6-7 pokrojonych w paski ekologicznych suszonych pomidorów (kupionych w opakowaniu tak jak są sprzedawane grzyby suszone, nie ze słoika)
- filiżanka wody po odsączeniu suszonych pomidorów
- 5 cm kawałek pora pocięty w cienkie paski
- wyciśnięty ząbek czosnku

czwartek, 24 lutego 2011

Wegańska tarta owsiana

Tarta owsiana to alternatywa dla tradycyjnych tart pieczonych głównie z białej pszennej mąki, na zwierzęcym tłuszczu oraz z dużą ilością cukru.
Proponowana tutaj wegańska tarta zamiast mąki zawiera płatki owsiane, zamiast masła/margaryny dwie łyżki oleju sezamowego, a "słodzona" jest naturalnym sokiem jabłkowym i rodzynkami.
Podaję dokładny skład tarty:


- 200g drobnych płatków owsianych górskich
- 2 łyżki oleju sezamowego
- po garści rodzynek, orzechów włoskich i migdałów
- łyżeczka cynamonu i anyżu
- 3 jabłka
- filiżanka soku jabłkowego (oczywiście bez dodatku cukru:)
- starta skórka z ½ pomarańczy

Jaglanka z warzywami

Przedstawiam kolejną propozycję śniadaniową z kaszą jaglaną w roli głównej, tym razem z warzywami, więc raczej na słono, niż na słodko.
Proso, z którego wytwarza się kaszę jaglaną ma wiele cennych właściwości, które decydują o tym, że stanowi on doskonały pokarm na dobry początek dnia.
Przede wszystkim, proso ma działanie alkalizujące - po przebudzeniu jesteśmy zwykle lekko zakwaszeni, więc proso pomoże nam się zrównoważyć. Zboże to działa moczopędnie, wzmacnia nerki i korzystnie wpływa na żołądek, śledzionę i trzustkę.Spożywanie prosa jest zalecane w stanach niedoboru płynów ustrojowych (płynów Jin, zobacz post na temat przyczyn i postępowania w stanie gorąca z niedoboru oraz przy niedoborze krwi). Kasza jaglana dostarcza wielu różnych aminokwasów oraz krzemu. Regularne spożywanie kaszy jaglanej pozwala zharmonizować trawienie; leczniczo stosuje się ją w przypadku mdłości, wymiotów oraz przy wszelkich niestrawnościach.
Do przygotowania klasycznej warzywnej jaglanki będziemy potrzebować:

poniedziałek, 21 lutego 2011

Jaglanka na słodko

Pomysł na "szybkie", wartościowe i smaczne śniadanie, które da nam energię na kilka godzin intensywnej pracy.
Do rondelka wrzucamy pół szklanki wypłukanej na sitku, a następnie uprażonej na suchej patelni kaszy jaglanej. Wlewamy 2 szklanki gorącej wody i podgotowujemy kaszę przez kilka minut. Dodajemy pokrojone w cienkie plastry jabłko (ze skórką), garść rodzynek i inne wybrane bakalie (suszone śliwki, morele, daktyle, figi - jeśli owoce były konserwowane to najpierw moczymy je przez chwilę we wrzątku, odlewamy wodę i płuczemy przed dodaniem). Gotujemy jeszcze 10 minut. Przed podaniem posypujemy pociętymi orzechami lub migdałami.
Aby uzyskać słodszy smak można zamiast części wody do gotowania jaglanki można użyć naturalnego soku jabłkowego.

niedziela, 20 lutego 2011

Warzywa po nepalsku

Potrawa ta jest nie do końca makrobiotyczna (z uwagi na użycie licznych przypraw), ale z pewnością zdrowa i oczywiście przepyszna!
Przepis pochodzi z książki "Odżywianie dla zdrowia" Paula Pitchforda. Składniki potrawy to:
- 1 poszatkowana cebula
- 1 wyciśnięty ząbek czosnku
- 1/2 kg pokrojonych (w kostkę albo słupki) marchewek (mogą być ziemniaki)
- 1/2 kalafiora podzielonego na różyczki
- 1 filiżanka zielonego groszku
Przyprawy:
- 1 połamany liść laurowy
- 2,5 cm kłącza imbiru
- po 1/4 łyżeczki kurkumy i słodkiej papryki
- po łyżeczce kolendry, nasion kminu rzymskiego
- szczypta soli

sobota, 19 lutego 2011

Mochi

Mochi jest potrawą leczniczą: pomaga w stanach ogólnego osłabienia, anemii, jest łatwo strawne i dlatego znakomicie nadaje się dla osób w okresie rekonwalescencji. Matkom karmiącym piersią pomaga wytworzyć wystarczającą ilość mleka wysokiej jakości. Przy wszystkich swoich zaletach mochi jest bardzo łatwe w przygotowaniu.
Głównym (i najczęściej jedynym) składnikiem mochi jest słodki pełnoziarnisty ryż. 3 filiżanki ryżu gotujemy na małym ogniu w 5 filiżankach wody z dodatkiem 1/2 łyżeczki soli przez 2-3 godziny. Następnie ryż przekładamy do miski i ucieramy drewnianym tłuczkiem tak długo, aż wszystkie ziarna pękną i powstanie pasta.

piątek, 18 lutego 2011

Smażony tempeh

Tempeh to produkt z fermentowanej soi pochodzący z Indonezji. Ma wyborny delikatny smak i można go przyrządzać na wiele sposobów oraz serwować jako tzw. danie główne, albo jako składnik potraw.
Tempeh jest bardzo odżywczy - zawartość białka wynosi 19,5%, posiada niski poziom tłuszczów nasyconych a wysoki nienasyconych, zawiera kwasy tłuszczowe omega 3. Z uwagi na to, tempeh jest doskonałym pokarmem dla osób wątłych i cierpiących na niedobory.
Pleśń, która powoduje rozkład soi ma właściwości antybiotyku i zwiększa odporność na infekcje. Tempeh wytwarzany w Indonezji jest też źródłem witaminy B12 (na Zachodzie warunki są zbyt sterylne, aby się ona wytworzyła).
Tempeh przed spożyciem trzeba poddać obróbce termicznej. Dzisiaj podaję przepis na tempeh smażony.

czwartek, 17 lutego 2011

Tort gryczany

Kasza gryczana może być podawana na wiele sposobów: jako podstawowy składnik pilawu, z różnymi sosami, z warzywami nituke, w postaci kotletów albo kremu. Dzisiaj proponuję tort gryczany według nieco zmodyfikowanego przez mnie przepisu Paula Pitchforda z książki "Odżywianie dla zdrowia". Do przygotowania tortu będziemy potrzebować:
  • 1 filiżankę mąki gryczanej
  • 2 filiżanki uprażonej i ugotowanej kaszy gryczanej (kupujemy kaszę niepaloną i sami ją prażymy przed ugotowaniem)
  • 3/4 filiżanki rodzynek
  • 2 łyżki stołowe mielonego imbiru
  • 2 łyżeczki oleju
  • 2 łyżeczki lecytyny sojowej (w kuchni wegańskiej zastępuje jajko)

środa, 16 lutego 2011

Tradycyjna zupa miso

Zupa miso do podstawowa zupa w kuchni makrobiotycznej. Są różne rodzaje pasty miso, ale w wersji podstawowej składa się ona z ugotowanej soi, ryżu (albo innego zboża), soli morskiej i specjalnej pleśni, która powoduje fermentację pasty.
Składniki zupy:
- łyżka glonów arame
- pokrojone warzywa (brokuły, por, marchew, może być także brukselka, seler, pietruszka itp.)
- łyżka oleju sezamowego
- garść ugotowanego wcześniej ryżu
- łyżka pasty miso
- zielona pietruszka

piątek, 11 lutego 2011

Jak się pozbyć niedoboru krwi

Wiele dolegliwości, takich jak choćby nadmierne wypadanie lub przedwczesne siwienie włosów, bolesne miesiączki, zaparcia czy też drętwienia dłoni mogą być spowodowane stanem, który w TCM (tradycyjnej chińskiej medycynie) określa się mianem niedoboru krwi.
Aby zrozumieć w czym tkwi przyczyna tego stanu, trzeba wiedzieć w jaki sposób krew jest wytwarzana. Według TCM krew powstaje w wyniku połączenia się składników odżywczych pobieranych z układu pokarmowego w wyniku działania śledziony i trzustki z esencją nerek Jing, której znaczna część jest przechowywana w szpiku kostnym.

czwartek, 10 lutego 2011

Danie z czarnej fasoli

Czarna fasola jest doskonałym pokarmem na odbudowanie płynów Jin i krwi, korzystnie wpływa na nerki i funkcje rozrodcze, ma działanie moczopędne i łagodzi uderzenia gorąca w okresie menopauzy.
Pomysł na to danie pochodzi z książki "Odżywianie dla zdrowia" Paula Pitchforda. Ze swojej strony proponuję podanie fasoli razem z pełnoziarnistym ryżem.

środa, 9 lutego 2011

Batony owsiane

Propozycja dla osób, które odzwyczajają się od słodyczy jak i dla tych, którzy lubią od czasu do czasu sięgnąć po coś słodkiego i pożywnego.
Batony owsiane przygotowujemy podobnie jak chleb owsiany z płatków owsianych, naturalnego niesłodzonego soku jabłkowego (albo przegotowanej wody, wtedy batony będą mniej słodkie), garści rodzynek, daktyli, suszonych śliwek i orzechów włoskich.

wtorek, 8 lutego 2011

Sałatka z białą fasolą

Istnieje kilka sposobów przyrządzenia tej sałatki, a każdy z nich nada jej nieco innego smaku.
Składniki sałatki to jedna marchew, pietruszka, kawałek selera, ogórek kiszony, szklanka białej fasolki.
Marchew, pietruszkę i seler możemy ugotować na parze, w wodzie (i wywar zostawić do zupy np. miso), lub przyrządzić na sposób nituke.

poniedziałek, 7 lutego 2011

Cukier i słodycze cz. 3: Jak się od nich odzwyczaić

Najlepszym sposobem na odzwyczajenie się od słodyczy jest zmiana diety na taką, w której podstawowym pożywieniem są pełne ziarna zbóż. Posiłki powinny być proste i składać się ze zbóż, warzyw i roślin strączkowych. Pokarm należy długo przeżuwać, gdyż dzięki temu wydobyty zostanie jego słodki smak.
Innym ważnym zaleceniem jest zwrócenie uwago na równowagę Jin i Jang, szczególnie pod względem ilości soli w pożywieniu. Im więcej solimy, tym większa ochota na cukier, dlatego należy solić jak najmniej (dotyczy to również używania przypraw takich jak sosy sojowe oraz stosowania wodorostów) i unikać pokarmów o zdecydowanie słonym smaku - w ich miejsce spożywać pokarmy ostre, kwaśne lub gorzkie.

piątek, 4 lutego 2011

Cukier i słodycze cz. 2: O zgubnych skutkach nadmiernego spożycia cukru

Cukier jest paliwem dla organizmu zasilając funkcjonowanie narządów i układów. Cukry występujące w naturalnym nierafinowanym pożywieniu (np. w pełnych ziarnach zbóż) są zrównoważone przez odpowiednie minerały i dają stabilną i długotrwałą energię. Cukier poddany rafinacji (tzw. biały cukier) szybko i w dużych ilościach przedostaje się do krwiobiegu, wywołuje szok trzustki i żołądka i zakwasza organizm, który zaczyna zużywać własne rezerwy minerałów (konsekwencją tego procesu są np. niedobory wapnia w kościach). Osłabiony układ trawienny przestaje właściwie trawić i przyswajać substancje odżywcze. Pojawiają się wahania poziomu cukru we krwi i nasila się apetyt na słodycze.

środa, 2 lutego 2011

Cukier i słodycze cz. 1: Skąd się bierze syndrom smaku słodkiego?

Dla wielu osób rezygnacja z cukru jest bardzo trudna. Dlaczego tak się dzieje? Główną przyczyną jest powstanie tzw. syndromu smaku słodkiego. Do większości ogólnie dostępnych produktów żywnościowych dodaje się obecnie biały (rafinowany) cukier. Doszło do tego, że kiedy produkt nie zawiera dodatku cukru jest to specjalnie zaznaczane na opakowaniu lub etykiecie. Wskazuje to tylko na fakt, że cukier jest praktycznie we wszystkim a jego nieobecność w składzie żywności staje się powoli czymś wyjątkowym.
Jak wiemy, metabolizm cukrów i białek wzajemnie na siebie oddziałują (zob. wpis o białku). Spożywając duże ilości cukru wywołujemy rosnące zapotrzebowanie na białko i na odwrót.

wtorek, 1 lutego 2011

Kotlety gryczane

Gryka jest zbożem o charakterze skrajnie jin i obok prosa - jedynym zbożem o właściwościach alkalizujących. Najczęściej spożywa się ją pod postacią kaszy, rzadziej mąki (zob. przepis na naleśniki). Dziś podaję przepis na niecodzienne danie z gryki, którą zwykle podaje się w "towarzystwie" sosów lub z gulaszem itp.
Do przyrządzenia kotletów gryczanych użyjemy:
- 1 szklankę kaszy gryczanej

- po małym kawałku marchewki i selera
- 200g pieczarek
- małą cebulę
- olej do smażenia
- cząber i sos tamari do przyprawienia
- zmielone płatki owsiane, otręby albo grubo zmielona mąka razowa do obtaczania
Kaszę gotujemy ok. 20-25 minut w dwukrotnie większej ilości wody niż wynosi ilość kaszy. Razem z kaszą gotujemy pokrojone na małe kawałki warzywa. W międzyczasie myjemy pieczarki, drobno kroimy i podsmażamy na oleju razem z cebulą.